Legal Counsel kancelaria radcy prawnego Marcina Wiaka

Loteria promocyjna jest skutecznym narzędziem marketingowym, z powodzeniem wykorzystywanym od lat do osiągania wysokich wyników sprzedaży. Innowacyjność, swoboda i elastyczność loterii promocyjnej, wykorzystane w prowadzonej działalności, bezpośrednio przyczyniają się się do szybkiego rozwoju każdej firmy.

Loteria promocyjna kojarzona jest głównie z centrami handlowymi, hipermarketami, czy też branżą FMCG. Tymczasem szeroka definicja zawarta w ustawie z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dz. U. z 2009r. Nr 201, poz. 1540 z późn.zm.), w dalszej części „Ustawa”, elastyczność rozwiązań i mechanizmów loterii promocyjnej, pozwala zastosować loterię promocyjną w każdej branży, zarówno do sprzedaży usług jak i towarów.

Na rynku obserwowany jest wzrost zainteresowania loteriami promocyjnymi przez podmioty do tej pory niekojarzone z tą formą działalności marketingowej. W ramach sprzedawanych dotychczas produktów, lub usług podmioty zaproponowały swoim klientom dodatkową korzyść w postaci możliwości wygrania nagrody w organizowanej loterii promocyjnej. Klient, który dotychczas stawał przed wyborem, czy wygrać towar oferowany przez podmiot organizujący loterię, czy produkt konkurencji, wybierał produkt, dzięki któremu miał szansę osiągnąć dodatkową korzyść, tj. wygrać nagrodę.

Wskazany przykład pokazuje wyjątkową elastyczność rozwiązań, które umożliwiają zastosowanie loterii promocyjnej do promocji towarów i usług oferowanych przez każdego przedsiębiorcę.

Organizacja loterii promocyjnej, mechanizmy, zasady losowania

Loteria promocyjna jest grą losową, uregulowaną w Ustawie. Zgodnie z definicją, zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 10 Ustawy, w loterii promocyjnej uczestniczy się przez nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze i tym samym nieodpłatnie uczestniczy się w loterii.

Odnosząc się bardziej szczegółowo do kwestii loterii promocyjnej, wskazać należy, że zawsze głównym składnikiem każdej loterii promocyjnej jest jej mechanizm, opisany w regulaminie loterii promocyjnej. Mechanizm może być dowolnie stworzony przez organizatora, z zastrzeżeniem warunku wynikającego z Ustawy tj., aby zachowany był schemat: uczestnik kupuje towar lub usługę i tym samym ma możliwość wzięcia udziału w losowaniu nagród. Pozostałe kwestie, w tym inne warunki, zastrzeżenie i wyłączenia zależą od woli organizatora. Zgodnie z tym, organizator może dowolnie określić towar lub usługę, jak również minimalną cenę zakupu towaru lub usługi które dają podstawę do wzięcia udziału w loterii. Podobnie organizator może dowolnie określić jak uczestnik zgłasza swój udział do loterii, po dokonaniu zakupu (kupon, zgłoszenie internetowej, zgłoszenie listowne). Mechanizm loterii promocyjnej może być dopasowany do sprzedawanych produktów i usług jak i do potencjalnego klienta organizatora. Od woli organizatora zależą także nagrody w loterii, w szczególności ich rodzaj i cena, oraz warunki wydania nagrody.

Wydanie nagrody poprzedzone jest zawsze losowaniem nagród. Zasady losowania nagród podobnie jak mechanizm loterii promocyjnej zależy od wyboru i woli organizatora. Zgodnie z tym, organizator może losować nagrody publicznie, w obecności uczestników. Organizator może także przeprowadzić losowanie w swojej siedzibie, a o wynikach poinformować uczestników w dowolnej formie (np. za pośrednictwem strony internetowej, email, listem czy SMS). W praktyce dopuszczalne są losowanie przeprowadzone za pośrednictwem sieci internet (które nabiera znaczenia w przypadku sprzedaży promocyjnych towarów w różnych sklepach na dużym obszarze), jak też losowanie kuponów z urny (stosowane najczęściej w loteriach organizowanych w obrębie jednego sklepu). Dopuszczalne także jest dodawanie do sprzedawanego towaru zdrapek, w których zakodowana jest informacja o nagrodzie.

Uczestnikami loterii promocyjnej mogą być zarówno konsumenci jak i przedsiębiorcy. Krąg podmiotów uprawnionych do udziału w loterii kształtuje organizator, w zależności od funkcji i celu, które spełnić ma organizowana loteria promocyjna.

Cel organizowania loterii

W nawiązaniu do powyższego loteria promocyjna może być wykorzystana m.in. do następujących celów: (i) zwiększenia sprzedaży; (ii) zwiększenie zainteresowania produktami organizatora; (ii) zwiększenie rozpoznawalności (wypromowania) produktów lub usług; (iv) zbudowanie bazy danych klientów. Organizowanie loterii promocyjnej bardzo często towarzyszy wprowadzeniu na rynek nowych produktów, lub nowej linii produktów, w celu ich wypromowania. Korzyści z przeprowadzenia loterii promocyjnej są wymierne, w szczególności w zestawieniu z kosztami urządzenia takiej loterii.

Wymogi Ustawy

Każda loteria promocyjna, w odróżnieniu od konkursu, musi być prowadzona na podstawie zezwolenia Dyrektora Izby Celnej, wydawanego w formie decyzji administracyjnej. Wydanie decyzji poprzedzone jest wnioskiem organizatora. Urządzanie loterii promocyjnej podlega także nadzorowi, sprawowanemu przez komisję powołaną przez organizatora, w skład której musi wchodzić osoba posiadająca świadectwo zawodowe wydane przez Ministra Finansów, uprawniające ją do nadzorowania loterii promocyjnych. Ponadto, do kontroli urządzania loterii uprawnieni są także celnicy. Warunkiem koniecznym do uzyskania zezwolenia na zorganizowanie loterii promocyjnej jest posiadanie przez organizatora gwarancji bankowej do wysokości puli nagród w loterii oraz zaświadczeń o niezaleganiu w zapłacie składek ZUS i podatku. Spełnienie wszystkich wymagań formalnych wymienionych w Ustawie, daje niemalże gwarancję uzyskania zezwolenia na zorganizowanie loterii promocyjnej. Uzyskanie zezwolenia powoduje, że loteria promocyjna jest formą promocji, w której Uczestnicy chętniej biorą udział. Co więcej, możliwość zastosowania losowego wyłaniania zwycięzców pozwala uniknąć zarzutów subiektywizmu i stronniczości.

Organizacja loterii bez zezwolenia

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w tym w szczególności w myśl art. 108 ustawy z dnia 10 września 1999 roku Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 186), organizowanie loterii promocyjnej bez zezwolenia jest przestępstwem. Takie działania zagrożone są karą grzywny w wysokości do 240 stawek grzywny, tj. do kwoty 403.200,00 złotych. W przypadku zaistnienia okoliczności obostrzających, grzywna może wynosić nawet 1.209.600,00 złotych. Co ważne, o uznaniu, że dana akcja promocyjna jest loterią promocyjną decyduje kontrola prowadzona przez Służbę Celną. Do uznania, iż akcja promocyjna jest loterią promocyjną wystarczy wystąpienie czynnika losowości na jakimkolwiek etapie prowadzonej akcji promocyjnej.

Reasumując powyższe uwagi, należy podkreślić, że loteria promocyjna może być wykorzystana w każdej branży, niemalże do sprzedaży wszystkich usług i towarów. Uczestnikami loterii mogą być zarówno konsumenci, czyli nabywcy końcowi, jak również przedsiębiorcy – jako nabywcy końcowi, lub jako pośrednicy, dystrybutorzy. Nie do przecenienia jest fakt, że loteria promocyjna, zwiększa zainteresowanie produktem, lub usługami i przyczynia się w sposób szybki i bezpośredni do zwiększenia sprzedaży.